Euskarari buruzko motibazioak: iritziak eta jarrerak

Inkestatu guziei, euskaldun ala erdaldun, iritzi zerrenda bat proposatu zaie, galdeginez ados zirenez bai ala ez. Erantzunak oso ados, ados, ezbaian, kontra arrunt kontra. Hona hemen (oso) ados direnen ehunekoak.

• Irrati-telebistek programa gehiago behar lukete euskaraz : %55
• Nahitezkoa da haur guziek euskara ikas dezaten : %51
• Administrazioan sartzeko, beharrezkoa litzateke euskara jakitea : %53
• Hobe da ingelesa ikastea ezinez eta euskara : %53

Iritzi hauek oinarritzat hartuz 3 jarrera definitu dira euskararen sustatzeari buruz: (oso) aldekoak, ez alde ez aurka, (oso) aurkakoak. Ipar Euskal Herrian orokorki aldekoak eta axolagabeak berdintsu dira %40 eta aurkakoak askoz gutiago %21. Ageri da iritzi publikoaren gehiengo bat prest dela euskararen aldeko hizkuntza politika ausarta onartzeko.

Euskararen ezagutzari begira, euskaradunetan, aldeko jarrerak (%73) askoz aurkako jarrerak (%5) baino gorago dira. Aldiz erdaldunetan %25 dira euskararen aitzinamenduaren alde eta %28 aurka. Itxuraz hizkuntza gaitasuna eta euskararen aldeko gogoa elkarri lotuak dira. BABn alde %28, kontra %35. Lapurdi barnean alde %42, kontra %20. Nafarroa Beherean eta Zuberoan alde %54, kontra %10.

Beste aldagai batzu badira euskaren aldeko jarrera baldintzatzen dutenak, adibidez erantzulearen sorterria. Euskal Herrian sortu direnetan aldeko jarrerak %55 dira eta aurkakoak %13. Euskal Herritik kanpo sortuak direnetan: aurkako jarrerak %28 eta aldekoak %25.

Adinarte zaharrenean dira euskararen aldekoak gorenean (%41) eta adinarte gazteenean apalenean (%36). Ohargarri da axolagabeen neurri indartsua adin-talde guzietan, %39 bataz beste, indartsuago 35 urtez petikakoetan. 16-24 urtekoetan aldekotasuna apalenean da (%36), axolababeak gutitu dira (%41) baina aurkakoen neurria gorenean da (%23)! Altaba euskararen aldeko motibazioa sustatu behar da, hizkuntza politikak ondorio eraginkorrak luzaz eman ditzan.

• Irakur artikulua osoki: "Euskarari buruzko motibazioak: iritziak eta jarrerak" (PDF)