Jean-Michel Guilcher etnologoa (1914-2017) dantza tradizionalen ikerketan ezinbesteko ikertzailea izan zen, bai Frantzia mailan bai eta Euskal Herrian ere. Alabaina, ikerketa-lanaren zati handi bat euskal dantza tradizionalari eskaini zion. Hala nola, 1962 eta 1976 urteen artean, Hélène emaztearekin, Lapurdin, Nafarroa Beherean, Xiberoan, Biarnoan eta Baztanen ibili ziren. Han egin zituen, besteak beste, hemen bildu ditugun filmeak.
"Jean-Michel eta Hélène Guilcher gure gurasoek, Biarnoan eta Ipar Euskal Herrian egindako ikerketetan, batzuetan, dantza emanaldiak filmatzeko aukera izan zuten. Haien nahia zen film horiek dagokien eskualdeetako ikerlari eta dantzariei itzultzea."
Yvon, Naïk eta Mône Guilcher.
2023ko abendua.
Haien seme-alabek, Jean-Michel eta Hélène Guilcherren ikus-entzunezko artxiko funtsa Euskal kultur erakundearen eta Dantzan elkartearen (Eibar, Gipuzkoa) esku utzi zuten 2023an.
EKEk eta Dantzan-ek funts hori elkarrekin balioan ematea erabaki dute, film horiek argitaratuz artikulu sorta bati esker, horien inguruko azterketa eta iruzkinak eskainiz bide batez (ikus funtsaren aurkezpena Oier Araolazaren eskutik).
Jon Iruretagoyena (Maritzuli konpainia - Miarritze) eta Aritz Ibañez (Duguna dantza taldea - Iruñea) dantzariak izan dira artikuluen egileak.
Filmeak (mutuak dira) aurkeztuak, muntatuak eta sailkatuak dira, Jean-Michel Guilcherrek berak adierazi nahiaren arabera.
Guilcher familiak haien gurasoak bildutako ondarea Euskal kultur erakundearen eta Dantzan elkartearen esku uzteari esker altxor eder hau euskal dantzaren maitaleen esku jartzeko aukera izan da. Irudien ikerketa, erredakzioa eta sareratzeko prestaketa-lanak Euskal Kultur Erakundeak eta Dantzan elkarteak finantzatuak izan dira.
Oharra: beste eskuidatz batzuk baita ere soinu grabaketek osatzen dute ere Guilcher funtsa. Frantziako zonbait Departamenduko artxibotegietan sakabanatuak daude. Espero da egun batez horien berri eman ahal izatea.
Xabier Itzainak Jean-Michel Guilcher-ekin ukan bi elkarrizketen zati batzuk argitaratu ditu Dantzan.eus atariak. Solasak Meudon-en iragan ziren, Jean-Michel eta Hélène Guilcher-en etxean, 2008-ko otsailaren 18an eta martxoaren 27an. Euskal Herrian eraman ikerketaren testuingurua azaltzen dute.
[+] Irakur elkarrizketa (frantsesez)
[+] "Jean Michel Guilcherrek euskal dantzarioi utzi digun ondarea" - Dantzan.eus, 2017/03/29
1984. urtean argitaratu zen "La Tradition de danse en Béarn et Pays basque français" liburu paregabean atxeman daiteke Jean-Michel Guilcher-en lan guztiaren fruitua. 1962 eta 1976 urteen artean herriz herri xeheki eraman ikerketa zehatz eta sakonen emaitza. Ikerketa horiek praktiken bilakaera eta ukan dituzten kanpoko eraginak argitan eman dituzte, bai eta dantzaren funtzio sozialak nortasunaren eta komunitate-kohesioaren markatzaile gisa.
Gaur egun oraino, Guilcherren liburua ezinbesteko erreferentzia da ikerlarientzat, dantzarientzat eta euskal kulturaz interesatzen diren guzientzat. Haren lana erabakigarria izan da dantza tradizionala euskal kultura ondarearen osagai nagusi bat bezala kontsideratua izan dadin.
> Gehiago jakin: Bilketa sarea
.
