Joseph Maris

Ribousse (Aude) herrian sortua 1934ko uztailaren 21ean, Joseph edo "Jo" Maris etorri da Donibane Garazira bizitzera 1963an. Geroztik, hain maite duen Garazi eta Euskal Herrian bere jakitatea zabaltzen eta zerbitzu emaiten ez da gelditu.

Jo Maris (argazkia: Laurent Etchamendy - Vidéoprod64)
Jo Maris (argazkia: Laurent Etchamendy - Vidéoprod64)
Solfeoa eta klarineta ikasi ditu gazte-gazterik Mirepoix (Ariège) herrian. Herriko Harmonian parte hartu du 1955 arte. Urte hortan berean, Versailles hiriko "Musique du 5e Génie" delakoan altxatua da.

Hainbat eta hainbat musikari ospetsu ezagutzeko parada izan du, hala nola : Guy Dangain (Pariseko kontserbatorioa, Nazional Orkestra), Jean-Claude Casadessus (Lille-ko Orkestra), Charles Claude (Pariseko Orkestra), Maurice Gabai, ondotik Pariseko Operako lehen solista bilakatuko dena, eta plazer handirekin musika jotzea partikatu duen beste frango oraino ere.

Beti 1955ean, Versailles-eko Kontserbatorio Nazionalean sartzen da. Harmonia, teoria eta 7 gakoetan solfeoa kurtsoak segitzen ditu. Medaila aho batez, accessit eta klarinetan lehen saria ukaiten du Henri Dionet (garai hartako Pariseko Operako solista) maisu handiaren zuzendaritzaren pean.

Armada bururatzean, lehiaketa pasa ondoan, Pariseko "Musique de la Sûreté Nationale" delakoan sartzen da 1962a arte (famili arrazoi gatik uzten du) eta Donibane Garazira heldu da bizitzera.

1963tik 1981a bitartean Garaziko musika bizian inplikatzen da ekitaldi hauen bidez :

  • Parropiako koralaren zuzendaritza, geroxago Garaziko korala bilakatuko dena;
  • Garaziko Harmonia zuzendaritza;
  • Big Bang orkestra baten sortzea, urte andana batez udako ostirale guziz ariko dena;
  • Donibane Garaziko musika eskola sorkuntza eta zuzendaritza.

Nekez ari
Nekez ari
1972an, NEKEZ ARI, kantuz ari nahi duten gazte taldearen ardura hartzen du. 30 urtez zuzenduko duen taldeak arrakasta gaitza bildu du Frantzian baina ere Mexikon eta Kuban bere errepertorio herrikoi, erlijioso eta A Kapelarekin. Hamar bat grabaketa (diska, CD, K7) plazaratu du Nekez Ari gizon taldeak.

1975-1976 urtetan, Aurillac-en eta Bordelen, Jos Wuytack maisuaren metodo aktibo ikastaldiak segitzen ditu. Musika iniziazioak antolatzen ditu Donapaleun, Oztibarren, Baigorrin eta euskal kostaldeko lehen mailako eskoletan.

1981an, Bordeleko Akademiak izendatzen du musika erakasle gisa kolejio ezberdinetan. GEROA taldea sortzen du.

1984ean, herrien arteko musika eskola bat sortzeko eskaera luzatzen du Kultura Ministeritzari, A.D.A.M.P.A.ren bitartez (Pireneo-Atlantikoetako Musika Hedapen eta Animazioaren elkartea).

Iguzki lore
Iguzki lore
1987an, Baigorriko Bil Etxea kolejioan, Mikel Erramousperekin, haur korala sortzen du (horgo musika erakasle zen). 2005 arte zuzenduko duen IGUZKI LORE taldeak 3 CD argitaratuko ditu eta ikusgarri frangotan parte hartuko (Bilbon, TF1 katean, Parise eta Charente eskualdetan). Anartean, musika informatika ikastaldiak segitzen ditu Lyon-en eta Agen-en. 1995-1997 urtetan, Kanboko ARRAGAkoru mistoa zuzentzen du eta erregularki Frantzian ibiliko.

Ondotik, berriz Mikel Erramouspe laguntzen du Kanboko BOST ITURRI haur korala sortzen.

2006an, KANTIRUKIemazte taldea laguntzen du bere lehen CD grabatzen, bai errepetizioetan eta ere harmonizazio gehienetan. Talde honek, bere kantu kalitatearendako, sari frango ukanen ditu.

Perruketak
Perruketak
2007an, PERRUKETAK, Iguzki Lore koralan ibili bost neskez osatu taldearen lehen albuma obratzen du. Urte berean, Donapaleuko OZENKI taldeak laguntza galdegiten dio bere bigarren albuma egiteko.

2008an, GAZTEAK taldeak lehen CDa zabaltzen du. Hiru neska dira, mutil bat eta Xan Idiart gitarista talendutsuarekin. Gehienak Iguzki Lore koralan parte hartua, bi Kantu Txapelketen finalistak izanen dira.

Disko guzi hauek AGORILA dizketxean ekoiztuak eta zabalduak dira.

2010-2011 urteetan, LASAIKI eta POTZIKANTA taldeak sortzen ditu ere.

Jo Maris saiatzen da koristen gaitasunei obren interpretazioa egokitzera ; idazten du, harmonizatzen eta egokitzen ainitz kantu, dela haur koralendako, hala gizon koru edota mistoendako.

Lehen lehenik, polifoniaren artista zerbitzaria da. Anitz kantari, gazte eta ez hain gazteei, kantuaren oinarriak ikasi die eta lagundu plazaratzen kantaldi askoren bidez.

Jo Maris-ek, gaur, ezin estimatuzko altxorra eskaintzen dauku, kantu andana bat ikusgai eta baliagarri direnak; 2, 3, 4 ahotsetako kantu hauek gitarra eta beste musika tresnen akordioez osatuak dira. Manex Pagolaren kantuak partituretan jarri ditu ere (2016) baita Alexandre Lesbordes kalonjearen "Airez-aire" partitura liburuxka transkribatu (2021).